Verzamelaars van Scouting tijdschriften kennen ze wel, de fraaie schilderijen die de Engelsman Ernest Carlos voor de eerste wereldoorlog maakte van de pas bestaande Boy Scouts. Ook in Nederland drong zijn faam door. In maandblad De Padvinder van augustus 1915 werden twee werken van hem afgebeeld: Headquarters, het interieur van een clubhuis met drie Verkenners, en Good work in a London slum, een goede daad in een achterbuurt. De op prentbriefkaartformaat en in zwart wit afgedrukte prenten waren natuurlijk maar een zwakke afspiegeling van de in werkelijkheid grote en kleurige originelen, maar maakten toch indruk.

 

In het feestelijke kerstnummer van december 1916 werd een afdruk in kleur bijgevoegd van het schilderij Raw material, waarop we zien hoe een nieuweling verschijnt voor de troepraad. Het onderschrift in het Nederlands: ruw materiaal, bewijst dat het prentje speciaal voor De Padvinder werd gedrukt. De illustraties werden door uitgever W.J. van Hoogstraten ook op groter formaat verkocht. Als eerste van het schilderij The Pathfinder, waarop we achter een patrouilleleider Christus zien opdoemen, zijn hand bemoedigend op de schouder van de Verkenner leggend. Maar ook andere meesterwerken als If I were a boy again, Headquarters en Be Prepared waren in kleur leverbaar voor prijzen tussen de 75 cent en f. 1,25. Omdat zulk kleurendrukwerk nogal kostbaar was, werden er ook afbeeldingen in alleen bruin uitgebracht. In menig clubhuis behoorde het werk van Carlos tot de vaste inventaris.

Als informatie bij de afbeeldingen schreef hoofdredacteur Jan Schaap in augustus 1915 dat de meeste lezers wel bekend zullen zijn met de schilderijen van Sir Ernest Carlos, dat de kunstenaar zelf een troep leidt en de padvinderij met hart en ziel is toegedaan.

Klassieke prenten bijna vergeten

We zijn inmiddels bijna honderd jaar verder en de ons wat ouderwets aandoende platen zijn zoetjesaan in de vergetelheid geraakt. De Padwijzer kwam je tot in de jaren 50 nog wel als kerstkaart tegen. Musea en clubs van verzamelaars hebben de kleurige tranentrekkers nog wel eens als prentbriefkaart heruitgegeven. Maar je mag gerust stellen dat vandaag de dag niet veel mensen van het bestaan op de hoogte zijn. In het Scouting Nederland museum hangt één werk van Carlos in de vaste expositie. Samen met een schilderij van collega schilder Swinstead laat het de idealen van de vroege Scouts zien. In kleur, iets dat je op foto's uit dezelfde periode moet missen. 

            

Tentoonstelling in Baarn

In het Baarnse Scouting Nederland Museum is een flink aantal reproducties van deze historische schilderwerken tentoongesteld. Het gaat om originele Britse of Nederlandse uitgaven van 90 jaar geleden. Het archief van de Britse Scouts leverde ons ter aanvulling grote kleurkopieën van werken die minder bekend zijn en waarvan geen reproducties in de handel waren. Ook kleinere objecten als prentbriefkaarten en kerstwensen zijn te zien en werken van andere Britse kunstenaars in dezelfde stijl en uit dezelfde periode. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de befaamde kalenderplaten van de Amerikaan Norman Rockwell en de zwierige kleurenprenten van de Fransman Pierre Joubert. Al met al een tentoonstelling die de moeite van het bekijken meer dan waard is. Vergelijk de historische beelden van het Britse Scouting van de jaren tien met de stoere afbeeldingen uit de Verenigde Staten en het enthousiasme dat van de Franse platen straalt. Het museum is elke zaterdagmiddag open van 2 tot 5. De toegang is gratis.