Het hele jaar 2008 lijkt de benedenetage van het Scouting Nederland Museum wel op een grote speelgoedwinkel. Er is van alles uitgestald in de vorm van poppen, beren, beesten, kaartspellen, bordspelen, spaarpotten, legpuzzels, kinderboeken, kleurplaten, mondorgels, poëzieplaatjes en nog veel meer. Als het maar met Scouting te maken heeft.
Kinderen hebben met hun speelgoed altijd de grotemensenwereld nagespeeld. Dat kon met poppen, een fornuisje, een spoortrein of miniatuur auto's. En sinds de honderd jaar dat Scouting bestaat was ook het avontuurlijke leven van de Padvinders of Padvindsters een geliefd thema. Er is van alles op dat gebied gemaakt en dat laat deze expositie zien.
In de tijd dat Scouting in Nederland begon vond je in de Britse toyshops al miniatuur Scoutjes van lood. Veel leuker dan alle soldaatjes die uit dezelfde fabriek kwamen. Ook in Duitsland en Frankrijk vond je kort daarna kleine loden Eclaireurs en Pfadfinder. De originele antieke exemplaren tonen de sporen van speelplezier, maar wat wil je na zoveel jaren. Lood mag nu niet meer gebruikt worden voor kinderspeelgoed. Zelfs in de jaren dertig was dat al bekend en maakte men in diverse landen kleine Scoutjes van komposiet, een mengsel van zaagsel en lijm dat om een geraamte van ijzerdraad was gegoten. Na de tweede wereldoorlog kwam daar plastic voor in de plaats. Kijk maar naar de voorbeelden uit Denemarken en Amerika. Dat spul werd ook in Nederland verkocht.
De poppen waarmee meisjes speelden waren groter en voorzien van een origineel uniform van Kabouter of Padvindster. Vooral in Engeland en Amerika waren de verenigingswinkels welvoorzien en werden de uniformen van de poppen net zo aangepast en vernieuwd als de kleding van de Padvindsters zelf. Naast de moderne en wat oudere poppen is er bijzonder speelgoed uit Engeland. Een met een antieke Boy Scout bedrukte lap waarmee je zelf een veilige knuffel kunt maken en papieren aankleedpoppen met zelf uit te knippen uniformen van Scouts of militairen. Als je het slechte papier bekijkt realiseer je je dat er in de jaren 1939-1945 schaarste was aan allerlei grondstoffen en dat het dus behelpen was voor zowel de fabrikanten als de spelende jeugd.
Bordspellen nemen je mee terug naar de oertijd. Kijk hoe een vroege Scout over het kartonnen speelveld vijf tegenstrevers moet ontwijken om een bericht over te brengen aan Baden-Powell zelf. Er is een spel van de Wereld Jamboree in 1929 en een kleine drukkerij om in het kamp je eigen drukwerk te maken.
Kaartspellen zijn er in vele soorten. De bekendste is wellicht het Padvinderspel, waarvan in Nederland meer dan 10 varianten zijn verschenen sinds de jaren 20, de meest recente in 2007. De patrouilledieren op de kaarten zijn getekend door Baden-Powell.
Kleurig zijn de twee kaartspellen uit Engeland, een van de Girl Guides en een van de Boy Scouts, waarop je precies kunt zien wat een Scout of Gids in de jaren 50 allemaal moest weten, kennen en doen.
Dat een Padvinder spaarzaam moet zijn (wetsartikel 9) wordt bevorderd door de prachtige spaarpotten. Ze zijn van plastic, van aardewerk of gietijzer. Een antiek Amerikaans model bestaat uit een tent waarin je je geld moet schuiven en waar een Boy Scout met een vlag zwaait als de munt veilig omlaag valt.
Legpuzzels zijn er ook in vele varianten. De meest vrolijke zijn van een patrouille olifanten scouts in het kamp of op trektocht. De grootste is een vierkante meter groot, een vloerpuzzel, waarmee Scouting Nederland in 1975 de nieuwe organisatie speelklaar communiceerde.
Stripfiguur Snoopy beleefde veel avonturen als Scoutsleider met zijn uit vogeltjes bestaande troep. Deze held kun je aantreffen in vele vormen, zelfs met zijn blikken tent die tevens spaarpot is. Donald Duck is nog bekender en beroemder. Met zijn 3 neefjes beleeft hij al sedert 1938 spannende scouts-avonturen. Walt Disney (drager van de hoogste Amerikaanse Scouting onderscheiding, de Silver Buffalo) bewerkte het handboek van de Boy Scouts of America tot een speelse variant vol ideeën, spelen en puzzels. Naast 2 edities in het Nederlands zijn in de expositie ook diverse buitenlandse exemplaren te zien.
Mondorgels verkocht marktleider Hohner sinds mensenheugenis met veel verschillende etiketten en opschriften. Ook voor de Scouts. Kijk naar de verschillende modellen uit vroeger tijd en de meer moderne met het insigne van Scouting Nederland. Een handelaren catalogus uit de jaren dertig laat zien dat Hohner reclame maakte met o.a. een mondorgelband van de Franse Scouts.
Denk nu niet dat alles antiek is op deze tentoonstelling. Kijk maar naar de leuke lunchbox uit België met de TV-helden Samson en Gert in scouts uniform. Naar de computerschijf waarmee je je Padvinder op zijn snelst door een doolhof moet loodsen. Of let op de prachtige kleine modelauto's die uitgegeven werden bij recente Wereld Jamborees of die (met speciale opdruk) door groepen Scouts en Gidsen verkocht worden om het zomerkamp te financieren. En die gezellige bruine beer met het insigne van de Wereld Jamboree 2007 zat vorig jaar nog heerlijk in het zonnige wereldkamp.
Er is nog veel meer te vertellen en er zijn nog veel meer bijzondere objecten te zien, maar het beste is om zelf te gaan kijken in Baarn. Het hele jaar 2008 blijft onze speelgoedwinkel intact. Een speelse manier van geschiedschrijving en vitrines vol herinneringen aan vroege en meer recente Scouting avonturen.